Każdy z nas ma swoją unikalną, naturalną pigmentację skóry, włosów i tęczówek. Przyjmujemy to jako coś oczywistego, nie wnikając w skomplikowane procesy biochemiczne, które warunkują to, czy mamy piegi, brązowe oczy, jasną karnację, a szkoda, bo naturalny pigment – melanina, który za to odpowiada, pełni w naszym organizmie wiele istotnych funkcji. Jednocześnie zaskakujące jest to, że występuje ona także u ryb i ma bezpośredni wpływ na stopień zapigmentowania i gęstości naturalnych żeli kolagenowych. Dlatego warto lepiej poznać ten polimer enzymatyczny, aby zrozumieć jego wszechstronne działanie, nie tylko na ludzki organizm.
Wszystkie kolory melaniny
Barwa naszej skóry zależy nie tylko od grubości naskórka czy unaczynienia, ale także od zawartości i układu melaniny. Melanina to naturalny pigment o różnym natężeniu barwy, od czarnej przez brunatną, brązową, czerwoną do żółtej. Nadaje barwę skórze, włosom czy tęczówce oczu. Wytwarzana jest w specjalnie przeznaczonych do jej produkcji komórkach, zwanych melanocytami. To właśnie tam jest skupiona w małe ziarenka, zebrane w zbiornikach- melanosomach. Od liczby i rodzaju cząsteczek melanin w cebulkach włosowych zależy ich kolor. U blondynów zawartość tych składników jest niska, a cząsteczki mają spiralną strukturę. Noworodki rasy białej nie mają w tęczówce melanin, dlatego ich oczy są niebieskie, a z czasem, kiedy proces wytwarzania melaniny rusza, kolor ich oczu często się zmienia. U innych ras melaniny pojawiają się w tęczówce jeszcze przed narodzeniem. Ciekawostką jest fakt, że melanocyty nie występują na wewnętrznej stronie dłoni, podeszwach stóp i błonach śluzowych!
Na skutek procesu
Tworzenie się melaniny oparte jest na procesie biochemicznym zwanym melanogenezą, która jest silnie pobudzana przez promieniowanie UV.
Melanina wytwarzana jest pośrednio z prekursora syntezy melaniny o nazwie tyrozyna za pomocą enzymu tyrozynaza. Prekursor przekształcony jest najpierw w substancję DOPA, z której w wyniku dwóch procesów genetycznych powstają: feomelanina lub eumelanina.
Feumelanina jest barwnikiem żółtym lub czerwonym, występuje u osób o jasnej karnacji, rudych lub rudawoblond, posiadających piegi, które są narażone na zwiększone ryzyko powstawania nowotworów skóry. Eumelanina jest barwnikiem brązowym lub czarnym i mają jej więcej osoby o ciemnej karnacji. Zaburzenia w biosyntezie melanin powodują występowanie albinizmu, natomiast ich podwyższony poziom wywołuje melanizm.
Pigment do zadań specjalnych
Melanina pełni w naszym organizmie szereg ważnych funkcji. Podnosi ona odporność na poparzenia słoneczne i zmiany nowotworowe. Jest antyutleniaczem i neutralizuje wolne rodniki, jak również jest naturalnym filtrem promieni UV. Pochłania promienie UV, działa ochronnie i bierze udział w syntezie witaminy D3, która z kolei jest odpowiedzialna za ogólną kondycję całego naszego organizmu, ponieważ ma istotny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Melaniny w skórze chronią jej głębsze warstwy przed szkodliwym działaniem promieni ultrafioletowych, które wchodzą w skład promieniowania słonecznego. Pod wpływem tych promieni ilość melanin się zwiększa, powodując przejściową zmianę zabarwienia skóry, którą powszechnie nazywamy opalenizną.
Nie tylko naturalna
Ze względu na swoje właściwości barwiące melanina jest powszechnie stosowana w kosmetyce, zarówno w formie naturalnej, jak też dużo tańszej, syntetycznej. Naturalną melaninę otrzymuje się z gruczołów ośmiornicy, kałamarnicy lub mątwy czy wełny czarnych owiec. Prekursory melaniny mają zastosowanie w preparatach przyśpieszających opalanie oraz w farbach do włosów. Natomiast w preparatach promienioochronnych, do pielęgnacji oczu, do krótkotrwałego barwienia włosów, ma zastosowanie melanina chemiczna.
Ryby mają głos
Okazuje się, że nie tylko ssaki mogą pochwalić się pięknym ubarwieniem, które jest wynikiem obecności melaniny. Również ryby, o często wprost niezwykłym ubarwieniu, mogą coś na ten temat „powiedzieć”.
Ogólna barwa i wzór na ciele ryby są oczywiście związane ze skórą, która jest barierą ochronną pomiędzy organizmem, a środowiskiem wodnym, tworząc swojego rodzaju „elastyczny pancerz”, chroniący rybę przed czynnikami zewnętrznymi. Skóra ryb przewyższa swoją budową i funkcjonalnością skórę innych kręgowców, biorąc udział w utrzymywaniu odpowiedniego ciśnienia osmotycznego tkanek, które pozostaje w niezależności od stężenia jonów w wodzie. Ponadto służy do oddychania, do odbierania wrażeń zmysłowych, zmniejsza tarcie przy ruchach w wodzie, chroni przed czynnikami chorobotwórczymi. Zakres jej zadań jest więc ogromny.
Skóra warta wyprawki
Pomimo tego, że budowa skóry ryb jest dość prosta, może wytwarzać różne, często skomplikowane struktury takie, jak: łuski czy narządy świetlne.
W skład skóry wchodzą dwie tkanki: nabłonkowa i łączna. Pierwsza tworzy naskórek, druga skórę właściwą (część tej struktury, zwana warstwą podskórną, zespala skórę ze szkieletem i mięśniami).
Komórki barwnikowe są rozmieszczone w skórze właściwej i tworzą często niezwykle barwną szatę. Barwniki występują w plazmie komórkowej w postaci ziarenek, płytek, rozetek lub kropelek. Przeźroczyste warstwy komórek, leżące tuż nad nimi, umożliwiają ich dostrzeganie. Barwy takie jak: biała, czarna, żółta i czerwona pochodzą wprost od barwników skupionych w komórkach. Różne odcienie tych barw zależą od tego, czy ziarenka barwnikowe są gęsto zbite w komórce czy też szeroko w niej rozproszone. Inne barwy jak: niebieska, zielona czy brunatna, są już czysto optycznym zjawiskiem, zależącym od układu warstw komórek barwnych leżących nad sobą.
Ich ogromna różnorodność, będąca kombinacją wielu kolorów od jaskrawych, po stonowane, zmienia się w zależności od okresu życia, pory roku, a nawet dnia czy zmieniających się warunków otoczenia. Barwy ryb stanowią świetną maskę ochronną przed wszelkimi zagrożeniami. Obecność komórek barwnikowych w skórze ryb sprawia również, że dostęp promieni słonecznych do wnętrza ich ciała jest mocno ograniczony
W kolorach tęczy
Niezwykłe barwy ryb powstają przez kombinacje kilku barwników, powstających aż w czterech rodzajach komórek barwnikowych:
MELANOFORY zawierają melaninę, związek w kolorze czarnym, najbardziej trwały z barwników, o wzorze chemicznym (C8H7O3N) n. Wytwarzany jest przez komórkę jako końcowy produkt metabolizmu. Malanofory występują nie tylko w skórze, lecz także i we wnętrzu ciała (ściany naczyń krwionośnych, otrzewna, osierdzie, opony mózgowe). Melanina stanowi podkład dla innych barw, a szczególnie dla charakterystycznego rysunku skóry. Związek ten występuje w komórkach w postaci drobnych ziarenek posiadających właściwości rozprzestrzeniania się po całej komórce lub zbijania się w środku w małe grupki. Ruch ziarenek może nastąpić w każdej chwili i skóra w kilka sekund może pociemnieć lub zblednąć. Ryby, którym całkowicie brak barwnika czarnego nazywamy albinosami.
LIPOFORY zawierają lipochrom, barwnik łatwo rozpuszczalny w tłuszczach i alkoholach. Pochodzi on z pokarmu pobieranego przez ryby (głównie z glonów i skorupiaków). W skórze występują dwa rodzaje lipoforów – ksanfofory o barwie żółtawej, zawierające ksantofil o wzorze C40H56O2 oraz erytrofory – czerwone od zawartej w nich karotyny C40H56. Barwnik ten gromadzi się także w ikrze i mięśniach nadając im barwę różową. Ziarenka tych barwników skupiają się w środku komórki lub rozprzestrzeniają się po całym jej ciele, dając bądź bladą, bądź intensywną barwę.
ALLOFORY. Żółtawy barwnik tych komórek należy do grupy flawin i powoduje zjawisko zielonej fluorescencji (ryboflawina, czyli witamina B2) u węgorzy i cierników. Inna flawina jest przyczyną niebieskawej fluorescencji łusek karpia, wargacza (Labrus) i skarpa.
GUANOFORY zawierają kryształki guaniny (C5H5N5O), długości 2-20 mikrometrów, powstające w komórce z rozpadających się nukloproteidów. Choć same nie są barwne, wywołują często barwne efekty przez uginanie i interferencję światła.
Mistrzynie kamuflażu
Ryby pochodzące z czystych jezior i rzek posiadają ciała od góry ciemniej zabarwione, o odcieniu takim, jak: dno widziane z góry lub gruba warstwa wody od dołu – są srebrzyste, mieniące się połyskliwie. Tak samo wygląda powierzchnia wody widziana z boku lub z dołu. Marszczona falą, mieni się jej przeźroczysta tafla kolorem odbijającego się nieba, oglądana zaś od dołu- błyszczy jak posrebrzane lustro. Srebrzyste brzuchy ryb płynących pod powierzchnią wody słabo są więc widoczne na tle wodnego lustra, zaś ich boki mieniące się niebieskawymi odcieniami mylą oko drapieżcy podpływającego z boku. W ten sposób, zarówno dla ptaków czatujących nad wodą, jak i dla wrogów podwodnych, ryby są nieźle zamaskowane.
Ten rodzaj kamuflażu dotyczy także ryb, z których izoluje się molekuły kolagenowe tworzące potem hydrat – tołpygi białej (Hypophthalmichthys molitrix) i tołpygi pstrej (Hypophthalmichthys nobilis). Ryby te żyją wyłącznie w rzekach i jeziorach, gdzie żywią się głównie planktonem i drobnym pokarmem roślinnym. Nigdzie w Europie nie karmi się tołpyg paszami mogącymi rodzić wątpliwości co do ich „czystości” mikro organicznej. Co ważne – problem odkładania się w organizmach ryb metali ciężkich nie dotyczy ryb słodkowodnych – w tym tołpygi. Tołpygi, z których pozyskuje się kolagen, nie są więc „specjalnie hodowane” i na pewno nie są dokarmiane. Żyją swobodnie w bezpiecznych akwenach polskich, węgierskich, ukraińskich, gdzie ich główną rolą w ekosystemie jest regulowanie nadmiernego wzrostu fitoplanktonu. Ich ubarwienie jest w pełni naturalne i wynika bezpośrednio ze środowiska, w którym bytują i pokarmu, który spożywają.
Platinum, Silver, Graphite ….
Kolagen Naturalny COLWAY, pozyskiwany z tołpygi, występuje w trzech stopniach pigmentacji, która jest wynikiem typu surowca, z którego pozyskiwane jest białko.
– niemal przezroczysty żel Platinum to kolagen o najwyższym stopniu klarowności, który pozyskiwany jest z partii brzusznych skór rybich, gdzie pigment nie występuje. Ten najczystszy kolagen dysymiluje do nieco „mniejszych” biochemicznie produktów rozpadu, co czyni go łatwiejszym we wchłanianiu – przez co dedykowany jest najdelikatniejszym partiom naszego ciała.
– szaroperłowy żel Silver pozyskiwany jest z bocznych części skóry ryby, gdzie stopień zapigmentowania jest już znaczny w stosunku do części brzusznej. Kolagen naturalny Silver to najbardziej uniwersalny ze wszystkich żeli kolagenowych i zalecany jest do codziennej pielęgnacji całego ciała.
– najciemniejszy żel Graphite wytwarzany jest z partii grzbietowych o najwyższym stopniu naturalnego zapigmentowania. Ze względu na swój wysoki poziom napigmentowania jest przeznaczony do pielęgnacji takich partii ciała, jak: włosy, paznokcie, dłonie i stopy
 |  |  |
„Odcienie” tego samego rodzaju Kolagenu Naturalnego potrafią się od siebie różnić. Bezpośrednio wpływa na to poziom występowania w żelu kolagenowym melaniny, który zależy nie tylko od gatunku Tołpygi, z której pobrano materiał biologiczny, ale także od pory roku i wieku ryby. U tołpygi pstrej brzuszki są ciemniejsze, a u tołpygi białej- jaśniejsze, latem są inne, niż zimą. Dlatego odcień danego produktu może się różnić, dlatego chociażby na przestrzeni jednego roku – jedna partia produktu jest jaśniejsza od drugiej.
Wszystkie Kolageny Naturalne COLWAY – bez względu na stopień zapigmentowania, mają ten sam skład i posiadają tę samą budowę aminokwasową, strukturę spiralną i właściwości. Skład aminokwasowy oraz rozkład podjednostek w łańcuchach kolagenów Silver i Graphite nie odbiega od mniej zapigmentowanego żelu Platinum, a różnica w gęstości tych produktów jest bezpośrednio związana z poziomem zapigmentowania. Im ciemniejszy produkt – tym większa jest jego gęstość, ponieważ właśnie to melanina ma właściwości zagęszczające.
Dlatego niezależnie od tego, jaki Kolagen Naturalny COLWAY wybierzecie, możecie być pewni, że przy systematycznej aplikacji, tego w pełni naturalnego produktu, skóra stanie się wzmocniona, gładsza, nawilżona, ujędrniona, po prostu zdrowsza! Regularnie stosowany Kolagen Naturalny w stopniu znacznym zatrzymuje procesy starzenia się skóry, docierając do jej głębszych warstw. Dzięki temu nabiera ona młodzieńczego wyglądu, staje się gładsza, jędrniejsza i bardziej promienna.
Literatura: K. Starmach – Życie ryb słodkowodnych, PWRiL, Warszawa 1951; Z. Grodziński – Anatomia i embriologia ryb, wyd. III, PWRiL, Warszawa 1981.
